logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê

Bingeha zimanên malbata HindûEwrûpîyan Kurdistan e. Ji ber ku cara ewil çandinî, kedîkirina ajalan, şaristanî û gelek afirandinên sereke yê insanetiyê li Kurdistan dest pê kiriye; ziman û çanda Kurdî xwedî bingeheke xurt e û pir dewlemend e. Loma xwedîlêderketina çand û zimanê Kurdî, xwedîlêderketina dîroka insanetiyê ye.


Kurdolojî
John

Cewad Mella

Ez li Şamê di sal 1946 de ji dayik bûme, ji malbateke kurdperwer û têkoşer im, ku piştî Şerê Cîhanê yê Yekem ew ji Bakurê Kurdistanê "Kurdistana Tirkiyê" koçberî Sûriyê bûne. Bapîrê min î mezin Mella Mihemed misilmanekî dîndar û welatparêz bû û heta roja îro ew mizgefta ku wî avakirî li gundê Beydewanê li navçeya Diyarbekirê (Amedê) sekiniye. Bavê min hevalê nêzîk û xweşewîst ê Mîr Celadet Bedirxan û endamê tevgera Xoybûn (Serxwebûn) bû...
Dr. Cewad Mella 8 Çirîya Paşî 2021

John

Bedel Boselî

Bedel Boselî pisporê medyaya dîjîtal, dîplomasiya dîjîtal û youtuber e. Li Zanistgeha York, Zanista Reftarên Mirovan û Dîplomasiya Dîjîtal; li Zanistgeha Convey, master li ser Dîjîtal Medya xwendiye; li Zanistgeha Azteca jî dokotrayê li ser Dîjîtal Medyayê dixwîne Li Zanistgeha Stembolê li ser teknolojiya bijîjki (Radyolojî û Bijîjkiya Nûkleer) xwendiye...
Bedel Boselî 12 Çirîya Pêşî 2021

John

Mehmed Ûzûn

Nivîskar, helbestvan, wergêr Mehmed Ûzûn di 1ê Kanûna Paşîn 1953ya de li navçeya Siwêrekê ya bi ser bajarê Rihayê ve hatiye dinyayê. Bi heslê xwe ji eşîreke Wêranşarê ye, şeş xuh û bira ne û xwedî malbate
Eslîxan Yildirim 9 Tîrmeh 2021

John

Yekta Ûzûnoglû

Nivîskar Yekta Ûzûnoglû, ango Yekta Geylanî, bijîşk, wergêr û peyamnêrê Kurd e. Di sala 1953an de li Farqîna Diyarbekirê hatiyê dinyayê.Di sala 1971ê de diçe Parîsê. Bi bûrsa rewşenbîrê Kurd Kamûran
Yekta Ûzûnoglu 17 Tebax 2021

John

Şerefxanê Bedlîsî

Şerefxanê Bedlîsî, bi esil ji malbata mîrên Bedlîsê, ji eşîra Rojkan e. Mîrekiya Bedlîsê di navenda Kurdistan de cih digre û yek ji mîrekiyên herî mezin e. Mîr Şerefxan nivîskarê kitêba p Kurdistan/ ŞEREFNAMEyê ye û di beşek vê kitêbê de di derbarê xwe û malbata xwe, e
Eslîxan Yildirim 20 Tebax 2021

John

Şerefname(pirtûk-pdf)

Şerefxanê Bedlîsî, kitêba Şerefnameyê wek du cildan nivîsandiye. Cilda yekemîn ya ku dîroka Kurdistan e di dawiya meha zulhîcceya sala 1005ê koçî (13yê Tebaxa sala 1597ê zayînî) qedandiye. Nusxeya destxeta Şerefxan bi xwe bi Farisî ye, 246 rûpel e û niha di Kitêbxaneya Bodleian a Zanîngeha Oxfordê de, di bin reqema 312an de qeyitkirî ye. Bi bîst tabloyên bi nirx yê ku wî bixwe çêkirine hatiye xemilandin û her yek ji wan tabloyan bûyerek dîrokî îzah dike. Şerefxan, nivîsandina cilda duduyan jî di meha Gulana sala 1599ê zayînî de tamam kiriye. Ev cilda han jî li ser bûyerên dema sultanên Osmaniyan û hukumdarên Îran û Tûranê ye. Loma ev kitêb di warê dîroka siyasî, çandî, civakî de çavkaniyek pir girîng e ji bo Kurdistan, Dewleta Osmanî, Îranê û derdora wan...
Zîya Avci 21 Tebax 2021

John

Cemal Ozçelîk

Cemal Ozçelîk (1966), ji Dêrika Çiyayê Mazî ye, li Zanîngeha Bernê Beşa Arkeolojî û Etnolojîyê xwendiye. Ev çend sal in xebatên wî li ser çanda Girê Mirazan berdewam dike. Li ser vê mijarê heta niha du rêzepirtûkên wî hatine çapkirin û ev xebat û lêkolîn hîn jî bi berfirehî têne meşandin. Ji bilî vana çar pirtûkên wî yî din jî hatine weşandin. Ji vana du pirtûkên pexşanê ne; yek helbest û yek jî roman e. Jiyana xwe li Bernê berdewam dike û karê wergerê bi zimanên Almanî, Kurdî û Tirkî dike...
Cemal Ozçelîk 20 Çirîya Paşî 2021

John

Emîn Narozî

Emîn Narozî di sala 1951ê de li gundekî Batmanê bi navê Gundikê Qêre hatiye dinê û destpêka xwendina xwe ya medresê li gundê xwe û yên herêmên Batman, Sêrt, Mêrdîn û Diyarbekirê xwendiye. Ew li van medreseyên cihê gerîyaye heya ku xwendina zimanê Erebî qedandiye û pê re jî hinek ji kitêbên bi zimanê Kurdî bi tîpên Erebî xwendiye...
Emîn Narozî 22 Çirîya Paşî 2021

John

Danasîna pertûka "Zaxo; Al-Mazî Wel Hazir (Mejûya Zaxo Di Kevin û Nû Da)”

Danasîna pertûka Zaxo Kurtiyek li ser çapa dûyemîn ya pertûka "Zaxo; Al-Mazî Wel Hazir (Mejûya Zaxo Di Kevin û Nû Da)”: Nivîskar:Seîd Rezvanî Dem û cihê çapkirinê:2014, Duhok
Seîd Rezvanî 4 Çileya Pêşî 2021

John

Seîd Rezvanî

Navê min, Seîd Hecî Sedîq Zaxoyî ye, Ez di sala 1944ê, li taxek ji yên Zaxo yên kevin, bi navê Gereka Rûta ji dayik bûme. Ji binemaleka Zaxo yên kevnarim ya bi navê "Rezvan" lewra diêm bernasîn bi “Seîd Rezvanî”. Min qunaxa seretayî û amadeyî ya xwendina xwe li Zaxo bi dawî anîye, derçûyê xula perwerda mîsil im li sala 1963. Di sala 1965ê ez bûme mamoste, li gelek dibistana hatim veguhastin, paşî sala 1975ê bûme rêveberê Qutabxana Zozan ya seretayê li Zaxo, li dumahiyê hatim veguhastin bo navçeya Zaxo.
Seîd Rezvanî 4 Çileya Pêşî 2021

John

Zera Elî Yûsûpova

Zimanzana Kurd a navdar, doktora zaniyarîya fîlologiyê Profesor Zerê Ûsiv (Zara Aliyevna Yûsûpova), sala 1934a li bajarê Tilbîsê di malbeteke Kurdên êzdî da ji dayik bûye. Malbata wan, salên rev û bezê tevî bi hezara malbatên Êzdî ji herema Wanȇ, ji zulma Roma Reș û olperestên fanatîk reviyaye. Fîlolog û şarezaya diyalektên Kurdî Profesor Zerê Ûsiv ku tevaya jiyana xwe ya zanistî ji bo lêkolînkirina diyalêktên zimanê Kurdî terxan kiribû, li pey xwe zêdetirî 80 berhemên zanistî hiştin.
Eskerê Boyîk 5 Sibat 2022

John

TARÎXA DEWLETA KURDAN(pirtûk-pdf)

Tarîxa Dewleta Kurdan(pirtûka Mihemed Brahîm yê Xezrecî) Ev kitêb zêdeyî 750 sal berê hatiye nivîsandin û kitêba ewil e ya bi navê Dîroka Dewleta Kurdan hatiye nivîsandin. Heke berî wê hin xebat hebin jî îro di dest me de tune ne. Nusxeya vê kitêbê ya orjînal li Stenbol di Kitêbxaneya Suleymaniyê de ye. Behsa heyama Dewleta Eyyûbiyan û Selahaddîn Eyyûbî dike.
Ji Danasîna Weşanxaneya Azad 13 Çirîya Paşî 2022

John

Kurdistan û Sînor(pirtûk-pdf)

Mijara pirtûka “Di Sedsala 20’an de  KURDISTAN Û SÎNOR” sînorê di hundirê Kurdistanê de ye û lêkolînên ji gelek aliyan ve yê li ser van sînoran hatine kirin tê de cih distîne. Xebat ji du cildan pêk tê. Di cilda I’emîn de bi kurtayî dîroka sînorên di hundirê Kurdistanê de heye. Di cilda II’yemîn de jî “Sînoran Bi Xwe Re Çi Anîn?” xal bi xal raxistiye ber çavan.
Eslîxan Yildirim 13 Çirîya Paşî 2022

John

Rezimana Kurmancî(pirtûk-PDF)-Samî Tan

Navê Pirtûkê: Rezimana Kurmancî Nivîskar: Samî Tan
Samî Tan 22 Çileya Paşî 2023

John

Prof. Dr. Celîlê Celîl

Prof. Dr. Celîlê Celîl di dibistana seretayî de, deh salan li Yêrêvanê (1944-1954) bi zimanê Ermenkî, xwendiye; di pey re, di navbera 1954-1959 li Zanîngeha Dewletê a Yêrîvanê di Fakulteya Dîrokê de berdewam kiriye. Li zanîngehê, di konfêransên komala zanistiyê a xwendekaran de li ser dîrok û çanda Kurdan wek lêkolîner gelek axaftin kirine.
Konê Reş 1 Nîsan 2023

John

Kurdgalnamek(pirtûk-PDF)-Axwend Mihemed Salih Zengene Beluç

Navê Pirtûkê: Kurdgalnamek(Kurdbêjname) Nivîskar: Axwend Mihemed Salih Zengene Beluç Dîrok
Koma Berhevkariyê 1 Nîsan 2023

John

To Mesopotamia and Kurdistan in Disguise(pirtûk-PDF)

Navê Pirtûkê: To Mesopotamia and Kurdistan in Disguise Nivîskar: Ely Bannister Soane Dîrok-Seyehatname
Koma Berhevkariyê 1 Nîsan 2023

Ev xal li bende we ye, hûn bixwazin bibin alîkar li vir bitikînin…