logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Bedel Boselî

Nivîskar: Bedel Boselî

Bedel Boselî pisporê medyaya dîjîtaldîplomasiya dîjîtal û youtuber e. Li Zanistgeha York, Zanista Reftarên Mirovan û Dîplomasiya Dîjîtal; li Zanistgeha Convey, master li ser Dîjîtal Medya xwendiye; li Zanistgeha Azteca jî dokotrayê li ser Dîjîtal Medyayê dixwîne Li Zanistgeha Stembolê li ser teknolojiya bijîjki (Radyolojî û Bijîjkiya Nûkleer) xwendiye; Li Enstîtûya Kurdî qursa Mamostatiya Zimanê Kurdî xwendiye; Pisporê SEO (Search Engine Optimization) û UX-ê ye. Li ser qenala xwe ya youtube-ê di derheqê dîrok û çanda Kurdan de vîdeoyan diweşîne. Navê Boselî yê fermî Bedel Encu ye.

Bedel Boselî li gundê Bêjihê ji dayik bûye. Bêjih bi navê Roboskî jî tê zanîn. Bêjih gundekî li navçeya Qilaban, ser bi bajarê Şirnexê ve ye. Dibistana seretayî li gundê xwe xwend. Ji bo xwendina navendî ji malbata xwe veqetiya û çû Qilaban. Ji bo xwendina amadehiyê sala 1995ê çû Stembolê. 22 salan li Stenbolê jiyaye. Niha jî li paytexta Herêma Kurdistanê, Hewlêrê dijî.

Bapîrê wî ji gundê Bosel ê ser bi Zaxo ve hatiye gundê Bêjihê. malbata Bedel Boselî ji 1961ê heta niha ji bo edalet, wekhevî û serxwebûna Kurdistanê 117 şehîd dane. Dîktatorê Iraqê Seddam Huseyn gundê Boselê bi bombebaranê tunne kiriye. Ji bo ku ev nav neyê jibîrkirin paşnavê Boselî li xwe kiriye. Wateya navê Bosel ‘Pûsûla’ ye.

Bavê Bedel Boselî di Şoreşa Gûlanê de li gel hevalên xwe yekemîn gulle teqandiye. Yekemîn birîndarê Şoreşê ye.

Bedel Boseli (Bedel Encu) li Zanistgeha York beşa Zanista Reftarên Mirovan xwendiye.

Li Zankoya Stembolê, Teknolojiya Radyolojî û Bijîşkiya Nukleer xwend. Li Zanîngeha York a Amerîkî Zanistên Kiryaran (Science in Human Behavior) xwend. Teza xwe li ser Diplomasiya Dijîtal amade kir. Master jî li zanistgeha Convey a Amerîkî, li ser Dîjîtal Medya xwend. Doktorayê jî li Zanîngeha Azteca, li ser Dîjîtal Medyayê dixwîne. Li Akademiya Google-yê Bazirganiya Dîjîtal (E-Bazirganî); li Akademiya Microsftê, Endazyariya Sîstemên Kompûterê xwendiye. 

Li Enstîtûya Kurdî ya Stembolê, ji destê Zana Farqînî, Samî Tan, Miraz Ronî û hwd. dersên ziman û wêjeya Kurdî wergirt. Wekî Mamostayê Zimanê Kurdî hat perwerdekirin. Li Stembolê, 8 salan mamostatiya zimanê kurdî û dîroka kurdî kir. Ji 1999ê heya niha bi berdewamî li ser dîroka Kurdistanê lêkolînê dike. Lêkolînên xwe li ser Youtube-yê diweşîne. Navê qenala Youtubeyê ev e: Bedel Boseli

Bedel Boselî ji 1999ê heya 2011ê li Zanîngeha Stembolê di beşên Rayolojî û Bijîşkiya Nûkleer de xebitî. Dema Komkujiya Roboskî çêbûye ji karê xwe îstîfa kir. Êdî qebûl nekir di dezgehên dewletê de bixebite. Ji ber ku firokeyên Tirkiyeyê 34 Kurdên sivîl kuştin. Piraniya wan zarok bûn û lêzimên Bedel Boselî bûn.

Ji bo Zarok TV (Televîzyona zarokan a bi Kurdî), Waar TV, Badinan Sat, Kurdistan24 û hinek televîzyonên din karê dublaja Kurdî û derhêneriya dublajê kiriye. Senaryoyên filmên dokûmenterî nivîsandiye.

Di malper, kovar û rojnameyên bi navê Yuksekova Haber, Evro, Zernews û Nûbihar de nivîsar û gotarên wî hatine weşandin.

Ji bo nivîskarên Kurd û dezgehên Kurdî wekî webmaster gelek malper çêkirine.

Di malpera xwe de li ser ziman, çand û dîroka Kurdan lêkolînên xwe yên taybet diweşîne.

Piştî êrişên DAIŞê yên li ser Kurdistanê, bi mebesta şerê psîkolojîk li hember terorîzmê dest bi karê dîjîtal medyayê kir; Malpera bi navê ‘Zernews’ vekir û bi rêvebir. ZERnewsê 3 milyon û 800 hezar xwînerên xwe yên daîmî hebûn.

Pirtûka Bedel Boselî ya bi navê “Çêbûna Gerdûnê û Peydabûna Jiyanê” sala 2013ê ji aliyê Weşanên J&J ve hatiye weşandin. Ev berhem bi Kurdiya Kurmancî, tîpên Latînî hatiye weşandin. Gelo gerdûn çawa çêbûye? Jiyan çawa peyda bûye? Li gor zanist, mîtolojiyên Kurdistanî, mîtolojiyên cîhanê, dînên cûda; nivîsandiye.

Nivîsén tékildar

Mervan Serhildan

Di sala 1980yî de, li Enqereyê Zanîngeha Gaziyê beşa ‘Ragihandin û Rojnamegerî’yê qedandîye. Di navbera salên 1976 û 1980yî de li komeleyan û li taxan beşdarî xebatên civakî, siyasî û bîrdozî bûye; her wiha di derheqê mijarên bîrdozî, civakî, siyasî û rêxistinî de li komeleyên Kurd ên li Enqereyê semînerên perwerdeyê dane. Encax piştî darbeyê, ew jî hatiye dîlgirtin; ji aliyê pergala 12ê Îlonê ve bi xedarî hatiye îşkencekirin û bi cezayê darvekirinê hatiye darizandin. Bi biryara Dadgeha Bilind (Daniştay) çûye ser karmendîyê (Midûrîya Karên Rêveberiya Dadgehê)...


Leylana Sidîq

Nivîskar Leylana Sidîq di sala 1979ê de li gundekî Licê ku navçeya Amedê ye, ji dayîk dibe. Dibistana seretayî li navenda Amedê dixwîne. Piştî qedandina dibistana seretayî, ji ber sedemên malbatî mala xwe bi malbatî bar dikin Stenbolê. Ji ber zextên li ser xwendevanên Kurd ên li dibistanên Stenbolê nikare perwerdehîya xwe berdewam bike. Piştî gelek salan bi rêya zewacê vedigere Amedê û li wir perwerdeyîya xwe ya nîvco temam dike û dibistana bilind dixwîne...


Azad Zal

Lêkolîner, nivîskar, helbestvan, rojnameger, wergêr û rexnegirê wêjeyî Azad Zal, di 8ê Adara 1972yan de li Gundê Çawuşelîkeya (Çawişelikya / Çavşeliqya; navê kevin Gulamîran) ku bi navçeya Sûrê ya Amedê ve girêdayî ye hatîye dinyayê. Lawê Hesîbe û Emîn e. Ji alîyê dê de ji gundê Farqîna Amedê Şêxdawûdan,  ji Mala Qolê ye.  Ji alîyê bavê de ji Kerxa Zirka û Zozinca Amedê ji mala Emer Keya ye.