logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

× Navdarên Kurdistan Dînên li Kurdistan Amûrên Muzîkê Muzîka Kurdî Dengbêjî Berhemên Çandî û Hunerî Çek û Libsên Kurdan Orf û Adetên Kurdan
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Seywan Saedian

Nivîskar: Seywan Saedian

Seywan Saedian sala 1972ya de li bajarê Mehabadê-rojhilatê Kurdistanê ji dayik bûye. Hunermendekî pir alî ye, ev zêdetirî bîst salan e bi awayekî aktîf di nav beşên cuda yên hunerê de cih digire. Xebatên hunerî bi xweşnivîsî dest pê kiriye, piştre bi wênevanî, grafîk dîzayn, fotografî, peykervanî, sînema, hunerên postmodêrn, wergêrtî, helbest û çîrokan domandiye.

Xwendina xwe ya pêşî li Mahabadê qedandiye. Perwerdeya xwe ya hunerî li Tehranê, Sine û Bokanê kiriye. Di sala 2001 de ji naçarî, tevî hevjîna xwe ji rojhelat penaberî başurê Kurdistan bûye û 13 salan li wir jiyaye. Wan salên dirêj pir dijwar û bi êş derbas bûne. Di vê navberê de li zanîngehê xwendina xwe dom kiriye û li Zankoya Silêmanîyê Beşa Wênesaziyê di sala 2008an de qedandiye. Di sala 2014an de tên Amedê, ji wir hez dikin û hest bi xerîbîyê nakin. Sala 2016an xwendina xwe li beşa Kurdolojî li Zanîngeha Artûklû ya Mêrdînê berdewam dike lê ji ber hin sedeman neqedandiye. Sala 2018an jî derbasî Swêdê bûne û niha li Swêdê dijîn.

Seywan Saedian ji zarokatiya xwe de bi hunerê ve mijûl bûye û heya niha jî didomîne. Li bakurê Kurdistan zêdetir wekî peykarvan hatiye naskirin û bi taybet jî peykerên ku bi hesinên xurde çêkirine balê dikşîne. Heya niha bi dehan pêşangehê wî yê hunerî li gelek welatan çêbûne, weke Îran, Iraq, Tirkiye û Swêdê û eleqeyek mezin dîtiye. Li çend welatan hin peykerên mezin jî çêkirine. 

 

Li gor çalakîyên wî yê hunerî, çalakîyên wêjeyî zêde ne li ber çav in. Yek ji sedema vê ew e ku bi piranî berhemên xwe belav nekirine. Ji sala 1999 ve dest bi helbestan kiriye û heya niha jî dinivîse, lê tenê di sala 2012an de beşek biçûk ya helbestên xwe çap kirine. Herî dawî, helbestek têkelî çîrok û dengbêjîya gelerî bi navê “Seydewan û Keçên Şengalê” nivîsîye lê hîn nehatiye weşandin. Helbestên wî bi piranî nûjen in û çend yê klasîk jî hene ku 2 ji wan wekî stran hatine bikaranîn. Helbestên wî bi Soranî ne.

Sin’etkarê Kurd Seywan Saedian di gelek waran de jêhatî ye; çîroka jî dinivîse, hem kurteçîrok û hem jî çîrokên zarokan. Çend kurteçîrok di kovarên Raman û Sipîtir de hatin çapkirin û çend çîrok jî hîn nehatine çapkirin. Heya niha 12 çîrokên modern yê zarokan nivîsiye. Yekemîn çîrok bi navî ”Jûjî” heya niha bi Soranî, Kurmancî, Siwêdî û Îngilîzî çap bûye. Wêneyên wê pertûkê bi avayekî gelek pîşeger û serkeftî ji alî hevjîna wî Rûnak Resûlpûr ve hatine nexşandin, niha jî pertûka duyemîn ya bi navê Zêbra ji çapkirinê re amade ye û Rûnak Resûlpûr li ser pertuka sêyemîn dixebite. Di sala 2020a de dest bi nivîsandina romanê jî kirîye, lê hîn neqedandiye.

Di navberê salên 2012 heya 2014an goşeyek wî li ser hunerê di heftenameya Edeb û Huner ku paşkoyek ji rojnameya Kurdistanî Niwê bû hebû û bi dehan gotarên wî yê li ser huner û çandê hatine belavkirin. Wekî din, Saedian, ev bîst sal in li ser projeya xwe ya vejîn û navneteweyîkirina “Seva Mêxekrêj/Sêva Evînê” jî dixebite. Di vê derbarê de bernameya li dar dixe. Bi saya vê tevgerê ev adeta Kurdan belav dibe û Seva Mêxekrêj dibe sembola evîndariyê.

Demek dirêj e ku wek dîzaynerê grafîkê kar dike û çarsed bergê pirtûkan, çakêtên CD, poster û logo dîzayn kirine. Di van salên dawî de wî dest bi karê wênekêşiyê jî kiriye û çend pêşangeh li welatên curbicur li dar xistiye. Di salên dawî de bi giranî li ser peyker û sînemayê rawestiyaye. Derhêneriya filman kiriye, her wiha wî bixwe kurtefilm û belgefilm amade kiriye.


ÇAVKANİ

https://pasariartproduction.com/seywan/

https://www.dengeamerika.com/a/huner-hunermend-kurd-siw%C3%AAd-peykersaz%C3%AE-mehabad-rojhilat-/4960435.html

https://bianet.org/kurdi/huner/239089-bernameya-valentayna-kurdi-we-online-pek-were

Nivîsén tékildar

Memdûh Selîm Begê Wanî

Li ser sala jidayikbûna Memdûh Selîm nêrînên cûda hene; li gorî hin çavkanîyan, di dawîya salên 1880yan de li Wanê ji dayik bûye.” Li gorî hinek çavkanîyan jî ew di sala 1897an de ji dayik bûye. Kurê Cemîl Beg e. Li Wanê dest bi xwendina xwe ya seretayî kirîye û paşê li Stenbolê sîyaset û felsefe xwendîye. Li gor Malmîsanij, li Stenbolê Mekteb-î Mulkîye xwendîye, xwendina wî ya beşê felsefê ne zelal e. Cemîl Merîçê xwendevanê wî yê Lîseya Antaqyayê jî dibêje: “Memdûh Selîm mulkîye xelas kiribû.” Memdûh Selîm Beg, kadroyekî herî çalak û navdarê tevgera rewşenbîrî û sîyasî ya Kurdistanê ye ji destpêkê ta nîvê sedsala 20an...


Ehmed Mehmûd Xelîl

Dr. Ehmed Mehmûd Xelîl rexnegirekî wêjeyî û lêkolînerekî ser tarîxê ye ku li herêma Efrînê (Çiyayê Kurmênc) li gundê Karzelê, di hembêza wê de ji dayîk bûye û bi awazên mûzîka çiyayî ya wê mezin bûye. Dibistana seretayî, ya navîn û ya amadeyî li Efrînê xwendiye û piştî wergirtina dîplomayê di sala 1990î de li zanîngeha Helebê xwendina xwe domandiye. Wî mastir û doktora xwe li ser edebiyata Erebî daye û di navbera salên 1990-1993yan de li wê derê mamosteyî kirîye. Dûre çûye Îmarata Erebî ya Yekgirtî û li zanîngeha wê mamostatîya xwe domandîye...


Danasîna Pirtûka “Eşîretên Behdînan(1514–1919)”

Ev nivîs danasîna pirtûka bi navê “Eşîretên Behdînan: Danasîna Cografî û Kurteyek ji Dîroka Wan(1514–1919)” e ya ku ji alîyê Hêriş Kemal Rêkanî ve, wek vekolîneke dîrokî-belgenameyî hatîye amadekirin û ji alîyê Zankoya Duhokê/Sêntera Beşikçî beşa Vekolînên Merovayetî ve sala 2019an hatîye çapkirin. Pirtûk ji çar beşan pêk hatiye...