logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Deham Ebdulfettah

Nivîskar: Koma Berhevkariyê

Nivîskar û rêzimanzan Deham Ebdulfettah, di sala 1942'yan de li gundê Billê ya bi ser bajarê Amûdê ji dayîk bûye. Xwendina xwe ya seretayî, nawendî û amadeyî li dibistan û xwendegehên bajarê Amûdê û Hisîça qedandiye. Derçûyê Zanîngeha Helebê, Beşa Ziman û Wêjeya Erebî ye. Nêzî 25 salan wekî mamosteyê ziman û wêjeya Erebî kar kiriye. Dûra destê xwe ji karmendiyê kişandiye û xwe daye kar û barên zimanê Kurdî. Di destpêkê de helbest û gotarên xwe bi zimanê Erebî nivîsandine û di rojname û govarên Erebî de belav kirine. Sala 1978'an di encama ezmûneke derûnî de li xwe hay bû û ev pirs ji xwe kir: Kesê ku tovê xwe di zevîya xelkê de biçîne, gelo ji bilî poşmanîyê, wê çi biçine? Wê hingê her tişt di mêjiyê wî de hat guhertin. Berê pênûsa wî jî, di nav pêlvedanên wê ezmûna derûnî de hat guhertin. Nêzî 10 salan bi xwendin, danehev û liberhevxistina ziman û rêzimana Kurdî daket. Di sala 1988'an de dest bi nivîsîna bi zimanê xwe kir û hêj li ser wê rêbazê berdewam e. Li gel xebatên ku weke pirtûk hatine weşandin, li welat û bajarên cuda, li gelek bajarên Kurdistanê, Ewropa, Emerîka û Keneda beşdarî konferansên li ser zimanê Kurdî bûye. Di komxebatên li ser zimanê Kurdî de xebitîye.

 

Berhemên Deham Ebdulfettah yê Çapkirî

- Axaftinek Bi Kurdekî re, wergerandin, bi Erebî, Şam, 1989

- Li Ber Dergehên Laleş, helbest, bi Kurdî û Erebî, Şam, 1990

- Nêrîneke Rexneyî Li Helbestên Kurdî, rexne, Şam, 1992

- Hindek Aloziyên Zimanê Kurdî, lêkolîn, Şam, 1993

- Di Muzîka Helbestên Kurdî De, têbînî û bersiv, bi Erebî, Şam, 1995

- Rênivîsa Zimanê Kurdî, lêkolîn, Kombenda Kawa, Libnan, 1998

- Destana Gilgamêş, werger, Duhok, Spîrêz çapa yekem (2005), bi alfabeya erebî; çapa duyem Amed Enstîtuya Kurdî (2006),

- Nav Di Zimanê Kurdî De, çapa yekem, Spîrêz, Duhok, 2005; çapa duyem, Enstîtuya Kurdî ya Amedê, 2006

- Cînav Di Zimanê Kurdî de, çapa yekem, Spîrêz, Duhok, 2006; çapa duyem, Enstîtuya Kurdî ya Amedê, 2006

- Kar (Lêker) Di Zimanê Kurdî De, Enstîtuya Kurdî ya Amedê, 2011, bi Alfabeya Erebî, Spîrêz, Duhok, 2012

- Yarsan an jî Ehlî Heq, Lîs, Amed, 2017

- Mistek Ji Hêvî û Arîşeyên Zimanê Kurdî (Kurmancî), Lîs, Amed, 2018


ÇAVKANİ

https://www.wardoz.com/niviskar/dehamevdilfetah

https://bianet.org/kurdi/perwerde/211040-deham-ebdulfettah-di-ve-rewse-de-heviya-min-di-standartkirine-de-nine

Nivîsén tékildar

Mervan Serhildan

Di sala 1980yî de, li Enqereyê Zanîngeha Gaziyê beşa ‘Ragihandin û Rojnamegerî’yê qedandîye. Di navbera salên 1976 û 1980yî de li komeleyan û li taxan beşdarî xebatên civakî, siyasî û bîrdozî bûye; her wiha di derheqê mijarên bîrdozî, civakî, siyasî û rêxistinî de li komeleyên Kurd ên li Enqereyê semînerên perwerdeyê dane. Encax piştî darbeyê, ew jî hatiye dîlgirtin; ji aliyê pergala 12ê Îlonê ve bi xedarî hatiye îşkencekirin û bi cezayê darvekirinê hatiye darizandin. Bi biryara Dadgeha Bilind (Daniştay) çûye ser karmendîyê (Midûrîya Karên Rêveberiya Dadgehê)...


Leylana Sidîq

Nivîskar Leylana Sidîq di sala 1979ê de li gundekî Licê ku navçeya Amedê ye, ji dayîk dibe. Dibistana seretayî li navenda Amedê dixwîne. Piştî qedandina dibistana seretayî, ji ber sedemên malbatî mala xwe bi malbatî bar dikin Stenbolê. Ji ber zextên li ser xwendevanên Kurd ên li dibistanên Stenbolê nikare perwerdehîya xwe berdewam bike. Piştî gelek salan bi rêya zewacê vedigere Amedê û li wir perwerdeyîya xwe ya nîvco temam dike û dibistana bilind dixwîne...


Azad Zal

Lêkolîner, nivîskar, helbestvan, rojnameger, wergêr û rexnegirê wêjeyî Azad Zal, di 8ê Adara 1972yan de li Gundê Çawuşelîkeya (Çawişelikya / Çavşeliqya; navê kevin Gulamîran) ku bi navçeya Sûrê ya Amedê ve girêdayî ye hatîye dinyayê. Lawê Hesîbe û Emîn e. Ji alîyê dê de ji gundê Farqîna Amedê Şêxdawûdan,  ji Mala Qolê ye.  Ji alîyê bavê de ji Kerxa Zirka û Zozinca Amedê ji mala Emer Keya ye.