logo Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

Amadekarîya

Ansîklopediya Kurdistanê

×
Dîrok Erdnîgari Çand û Huner Wêje Kurdolojî Vîdeo
Armanc Kedkar Têkili Derbarê malperê de Desteya Amadekariyê
Mehmet Oncu

Nivîskar: Mehmet Oncu

 

Mehmet Oncu, di sala 1961’an de li Taxa Xarxarê ya Semsûrê, ji dayik bûye. Dibistana seretayî û ya navîn li Semsûrê xwendiye û ji Zanîngeha Anadoluyê, ji Beşa Kargêriyê mezûn bûye. Folklornas, lêkolîner, helbestkar û wêjevan, di sala 1983 de, li bajarê Semsûrê (Adiyaman) di wezareta perwerdeyê de, weke mehmûr dest bi kar kirîye. Mehmet Oncu ji 1983’an vir de, li ser folklora Kurdî (Bi taybetî li ser Kurmancî) xebat kiriye û bi navê “Hemo Pêşeng” gelek berhem, nivîs û helbestên wî di kovar, rojname û malperan de hatine weşandin. Gotar û nivîsarên wî yên li ser folklora Kurdî jî nemaze di kovarên wekî Zend, Rewşen, Nûbihar, Govend, Çirûsk, Jiyana Rewşen, Kovara W, Tîroj û Dilopê de weşiyane. Mehmet Oncu û hevalên xwe ên weke Mehmet Akar, Welat Dilken, Zekî Akdax, Şêxo Fîlîk û hîn gelekên din li Semsûrê rojnameyek bi navê “Semsûr” derxistin. Rojnameya ku bi Kurdî û Tirkî weşan dikir de, demekê jî di quncikê xwe yê bi navê “Kenêrk” de li ser folklor û zargotina Kurdan nivîsî. Nivîskar hima di her mijarê de berhemên cûrbecûr nivîsandine. Niviskarê ku di sala 2017 de ji Wezareta Çand û Geştiyariyê malnîşînbûyî,  zewicî, bavê du keç û kurekî ye.

 

Berhemên ku hatine çapkirin:

1.        Çîrokên Kurdan-I, (Zargotin), Weşanên Doz, 2006

2.        Çîrokên Kurdan-II, (Zargotin), Weşanên Doz, 2007

3.        Gotinên Pêşiyan, (Ferheng), Enstîtuya Kurdî ya Stenbolê, 2009

4.        Mêhrîmah, (Helbest),Weşanên J&J, 2011

5.        Ezîze, (Helbest), Weşanên J&J, 2011

6.        Eware, (Helbest), Weşanên J&J, 2011

7.        Yeklo Duklo Dumbazê, (Zargotin), Weşanên J&J, 2013

8.        Dengbêj û Dengbêjî, (Gotar) Antolojiya Dengbêjan, Şaredariya Mezin a Amedê, 2013

9.        Meyîr, Çanda Pêjingeha Herêma Amedê, (Folklor), Şaredariya Bajarê Mezin a Amedê, 2013

10.    Cemîle, Çanda Pêjingeha Herêma Semsûrê (Folklor), Weqfa Danasîna Adiyamanê, 2014

11.    Çîrokên Efsaneyî yên Kurdan, (Zargotin), Weşanên Nûbihar, 2014

12.    101 Biwêj 101 Çîrok, (Zargotin), Avesta, 2015

13.    Ferhenga Biwêjan, (Ferheng)- Weşanên Sîtav, 2016

14.    Çarîne (Ji Kaniya Dil), (Helbest), Weşanên Sîtav, 2016

15.    Ji Deftera Kurdekî, (Aforîzma), Weşanên Sîtav, 2016

16.    Şihîna Hespên Azad, (Roman), Weşanên Sîtav, 2017

17.    Tiştanokên Kurdî, (Zargotin), Weşanên Dara, 2017

18.    101 Gotinên Pêşiyan 101 Çîrok, (Zargotin), Nûbihar, 2018

19.    Serhatî û Serboriyên Kurdan, (Zargotin), Weşanên Sîtav, 2019

20.    Guldesteyek Ji Pêkenokên Gelêrî, (Zargotin), Weşanên Sîtav, 2019 

21.    Kulîlk û Şikevlatû (Fablên Kurdî), (Zargotin), Weşanên Sîtav, 2019

22.    Ferhenga Devoka Herêma Semsûrê, (Ferheng), Weşanên Sîtav, 2019

23.    Di Gotinên Pêşiyan de Jin, (Zargotin), Weşanên Sîtav, 2020

24.    Baba Îshaq, (Roman) ,Weşanên Sîtav, 2020

25.    Gotinên Pêşiyan (Senîfandin - Şirove - Ferheng), (Zargoyin), Weşanên Sîtav, 2020 (Berhem ji 4 bergan pêkhatiye)

26.    Eski Kürt Tarihi, (Werger), Weşanên Sîtav, 2020

 

 


ÇAVKANİ

 

 

Nivîsén tékildar

Mervan Serhildan

Di sala 1980yî de, li Enqereyê Zanîngeha Gaziyê beşa ‘Ragihandin û Rojnamegerî’yê qedandîye. Di navbera salên 1976 û 1980yî de li komeleyan û li taxan beşdarî xebatên civakî, siyasî û bîrdozî bûye; her wiha di derheqê mijarên bîrdozî, civakî, siyasî û rêxistinî de li komeleyên Kurd ên li Enqereyê semînerên perwerdeyê dane. Encax piştî darbeyê, ew jî hatiye dîlgirtin; ji aliyê pergala 12ê Îlonê ve bi xedarî hatiye îşkencekirin û bi cezayê darvekirinê hatiye darizandin. Bi biryara Dadgeha Bilind (Daniştay) çûye ser karmendîyê (Midûrîya Karên Rêveberiya Dadgehê)...


Leylana Sidîq

Nivîskar Leylana Sidîq di sala 1979ê de li gundekî Licê ku navçeya Amedê ye, ji dayîk dibe. Dibistana seretayî li navenda Amedê dixwîne. Piştî qedandina dibistana seretayî, ji ber sedemên malbatî mala xwe bi malbatî bar dikin Stenbolê. Ji ber zextên li ser xwendevanên Kurd ên li dibistanên Stenbolê nikare perwerdehîya xwe berdewam bike. Piştî gelek salan bi rêya zewacê vedigere Amedê û li wir perwerdeyîya xwe ya nîvco temam dike û dibistana bilind dixwîne...


Azad Zal

Lêkolîner, nivîskar, helbestvan, rojnameger, wergêr û rexnegirê wêjeyî Azad Zal, di 8ê Adara 1972yan de li Gundê Çawuşelîkeya (Çawişelikya / Çavşeliqya; navê kevin Gulamîran) ku bi navçeya Sûrê ya Amedê ve girêdayî ye hatîye dinyayê. Lawê Hesîbe û Emîn e. Ji alîyê dê de ji gundê Farqîna Amedê Şêxdawûdan,  ji Mala Qolê ye.  Ji alîyê bavê de ji Kerxa Zirka û Zozinca Amedê ji mala Emer Keya ye.